PARKİNSON HASTALIĞINDA FİZİK TEDAVİ

Parkinson hastalığı; yavaşlamış hareket, istirahatte titreme, kasların sertliği ve duruşta dengesizlik gibi belirtilerle ortaya çıkan bir sinir sistemi hastalığıdır. Sinsi başlangıcı, seyri ve ilerleme hızı her hastada farklı olmakla birlikte, belirtileri yıllar içinde, son derece yavaş ama giderek artan biçimde ilerler. Hastalığın başlangıcı çok tipiktir ve belirtiler genellikle istirahat titremesiyle başlar.

Çoğunlukla 60 yaşın üzerinde görülmesine rağmen giderek genç nüfusu da tehdit etmeye başlamıştır.

Parkinson hastalığının sebepleri henüz tam olarak bilinmemekle birlikte bir kısmının kalıtsal genlerle, büyük çoğunluğun çevresel etkenlerle ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Parkinson hastalığında fizik tedavide ağırlıklı olarak egzersiz tedavisi kullanılır. Egzersizler genel olarak gevşeme ve solunum egzersizleri, normal eklem hareket açıklığı egzersizleri, denge, koordinasyon, yürüme egzersizleri, hastanın evde yaptığı ev egzersizlerinden oluşur.

Gevşeme ve solunum egzersizleri parkinson hastalığında erken evrede uygulandığında solunum, duruş ve gövde egzersizleriyle birlikte kas iskelet sistemi sorunlarını önleyebilmektedir.

Normal eklem hareketi ve germe egzersizleri, hem omurga hem de uzuvlara uygulanabilmektedir. Aktif normal eklem hareketlerinin bu şekilde yapılmasıyla hastalarda yatış pozisyonundan oturmaya gelme, oturmadan ayağa kalkma, yürüme ve merdiven gibi günlük yaşam eylemlerinde iyileşme gözlenmektedir.

Dengenin sağlanması hastaların hareketliliği ve günlük yaşam eylemlerini sürdürebilmesi için en önemli faktörlerden biridir. Parkinson hastaları için denge egzersizlerinin önemi çok büyüktür. Fizik tedavide dengeyi iyileştirmek için ağırlık aktarma yöntemleri, paralel barda ayakta durma, farklı yönlere doğru yürüme gibi denge egzersizleri yapılabilmektedir.

Hastanın adım atması için bloklar kullanarak geniş adımlarla yürüme, topuk ve parmak ucu yürüme, kol salınımı ile yürüme egzersizleri yürümeyi geliştirmek için yapılan egzersizlerdir.

Belirtilerin ilerlemesi, hastanın bağımsızlık seviyesinin azalması, orta ve ileri evrelerde denge problemlerinin görülmesi ve hastanın fiziksel aktivitelerindeki yetersizlikleriyle birlikte ev dışına çıkmaları zorlayıcı olmaktadır. Hastalar ev dışında kendilerini tedirgin hissedip ev dışına çıkmada yardıma ihtiyaç duyabilirler. Hastaların fizik tedavi dışında da evde egzersizlerine devam etmeleri bu açıdan büyük önem taşımaktadır.